De donkere kant van blauw licht

Sommige studies suggereren een verband tussen blootstelling aan licht ’s nachts, zoals het werken in nachtdienst, aan sommige vormen van kanker, diabetes, hart- en vaatziekten en obesitas. Dat is op zich geen bewijs dat nachtelijke blootstelling aan licht deze omstandigheden veroorzaakt,  maar we weten wel dat blootstelling aan licht de afscheiding van melatonine onderdrukt. Melatonine is een hormoon dat het circadiane ritme beïnvloedt, en er is experimenteel bewijs dat lagere melatoninegehaltes de associatie met kanker kunnen verklaren.

Een studie van Harvard heeft een licht geworpen op het mogelijke verband met diabetes en mogelijk obesitas. De onderzoekers zetten 10 mensen op een schema dat geleidelijk de timing van hun circadiane ritmes verschoof. Hun bloedsuikerspiegel steeg, waardoor ze in een prediabetische toestand terechtkwamen, en het niveau van leptine, een hormoon dat mensen na een maaltijd voldaan doet voelen, daalde.

Zelfs schemerig licht kan het circadiane ritme en de melatonineafscheiding van een persoon verstoren. Slechts acht lux – een helderheidsniveau dat door de meeste tafellampen wordt overschreden en ongeveer twee keer zo hoog is als dat van een nachtlampje – heeft een effect, merkt Stephen Lockley, een slaaponderzoeker van Harvard, op. Licht na zonsondergang is de reden waarom zoveel mensen niet genoeg slaap krijgen, zegt Lockley, en onderzoekers hebben korte slaap gekoppeld aan een verhoogd risico op depressie, diabetes en hart- en vaatziekten.

Onderzoekers van Harvard en hun collega’s hebben een experiment uitgevoerd waarbij de effecten van 6,5 uur blootstelling aan blauw licht worden vergeleken met de effecten van blootstelling aan groen licht van vergelijkbare helderheid. Het blauwe licht onderdrukte melatonine ongeveer twee keer zo lang als het groene licht en verschoof het circadiane ritme met twee keer zoveel (3 uur versus 1,5 uur).

In een ander onderzoek naar blauw licht vergeleken onderzoekers van de Universiteit van Toronto de melatoninegehaltes van mensen die werden blootgesteld aan fel binnenlicht en die een blauw licht blokkerende bril droegen, met mensen die werden blootgesteld aan normaal dimlicht zonder zo’n bril te dragen. Het feit dat de niveaus van het hormoon ongeveer gelijk waren in de twee groepen versterkt de hypothese dat blauw licht een krachtige onderdrukker van melatonine is. Het suggereert ook dat ploegenarbeiders en nachtbrakers zich misschien kunnen beschermen als ze brillen dragen die blauw licht blokkeren.